Paghahanda at Pag-iwas sa Baha: Isang Gabay Batay sa mga Opisyal na Patnubay ng Pamahalaan
Bakit Mahalagang Maghanda?
Taun-taon, ang Southwest Monsoon (Habagat) at mga tropical cyclone ay nagdudulot ng pagbaha sa iba’t ibang bahagi ng bansa. Ang maagang babala, paghahanda ng pamilya at komunidad, at pagsunod sa opisyal na alerto ng pamahalaan ang pinakamabisang panangga upang maiwasan ang pinsala at pagkasawi (PAGASA, n.d.; NDRRMC, 2025).
Unawain ang Mga Babala sa Baha
Ang Philippine Atmospheric, Geophysical, and Astronomical Services Administration (PAGASA) ang opisyal na naglalabas ng Flood Bulletins at Flood Information—kabilang ang Flood Outlook, Flood Advisory, Flood Warning, at Critical Flood Warning. Mahalaga na alam ng bawat sambahayan ang kahulugan ng mga bulletin na ito at ang nararapat na hakbang sa bawat antas ng panganib (PAGASA, n.d.).
Para sa mga Baybayin: Storm Surge
Kung nakatira sa storm-surge-prone na lugar, dapat tukuyin ang pinakamabilis na ruta patungo sa mas mataas na lugar at sundan ang tropical cyclone advisories ng PAGASA (PAGASA, n.d.).
Bago Umalis ang Panahon ng Tag-ulan (Pre-Season)
- Kilalanin ang panganib sa inyong lugar: Alamin kung gaano kadalas at kalalim ang posibleng baha at ang lokal na flood-warning system (PAGASA, n.d.; Climate Change Commission [CCC], n.d.).
- Ihanda ang tahanan: Linisin ang alulod at kanal, huwag magtapon ng basura sa estero; i-secure ang LPG tanks at electrical outlets sa mas mataas na antas (CCC, n.d.).
- Family emergency plan at go-bag: Tukuyin ang meeting point, listahan ng contact numbers, at maghanda ng go-bag na may tubig, ready-to-eat food, flashlight, baterya, power bank, first-aid kit, hygiene supplies, at kopya ng mahahalagang dokumento sa waterproof pouch (CCC, n.d.; PAGASA, n.d.).
- Komunidad: Siguruhing gumagana ang barangay flood early-warning at evacuation alert system, may nakatalagang evacuation centers, at may trained response teams (DILG, 2012).
Kapag May Banta ng Baha
- Subaybayan ang opisyal na anunsyo mula sa LGU, NDRRMC/OCD, at PAGASA sa radyo, TV, at social media (PAGASA, n.d.; NDRRMC, 2025).
- Ihanda ang paglikas kung inutusan o kapag umabot sa critical flood warning: isara ang main switch ng kuryente at tubig, ilipat ang mga gamit sa mataas na lugar, magsuot ng matibay na sapatos, at dalhin ang go-bag (PAGASA, n.d.; CCC, n.d.).
- Pre-emptive evacuation: Sundin ang utos ng LGU/DRRMC; ang maagang paglikas ay napatunayang nakakabawas ng casualty sa malalaking pagbaha (OCD/NDRRMC, 2025).
Habang Bumubuhos ang Ulan o May Baha
- Iwasang lumusong sa tubig-baha; kung hindi maiiwasan, magsuot ng proteksiyon tulad ng bota at guwantes at mag-ingat sa bukas na manholes (DOH, 2025a).
- Iwasang magmaneho sa malalim na tubig; “turn around, don’t drown.” Sumunod sa traffic at rescue advisories (PAGASA, n.d.).
- Panatilihing magkasama ang pamilya at i-update ang kamag-anak tungkol sa kalagayan at lokasyon ninyo (CCC, n.d.).
Pagkatapos ng Baha (Early Recovery)
Kalusugan at Kalinisan (WASH)
- Uminom lamang ng ligtas na tubig (nasa selyadong bote o pinakuluan).
- Linisin ang bahay gamit ang diluted household bleach ayon sa DOH cleaning guidance.
- Iwasan ang self-medication (hal. doxycycline) at magpatingin agad kung may sintomas ng leptospirosis tulad ng lagnat, pananakit ng binti/kalamnan, o pamumula ng mata (DOH, 2025a; DOH, 2025b).
Basura at Debris
Ayusin ang pagtatapon ng disaster waste (sirang kasangkapan, putik, halaman) upang hindi mabarahan ang daluyan ng tubig at upang mabilis na maibalik ang serbisyo sa komunidad (DILG, 2012).
Pagbabalik sa Tahanan
Siguraduhin muna na ligtas ang estruktura bago pumasok; i-check ang kuryente at gas leak; patuyuin at i-disimpekta ang mga bagay na nababad sa baha (CCC, n.d.).
Mga Patakaran at Institutional na Gabay (Para sa LGUs at Organisasyon)
- Minimum Preparedness Checklist: Inaatasan ng NDRRMC ang mga LGU na magsagawa ng minimum preparedness actions bago at habang may LPA/Habagat o bagyo (NDRRMC, 2025).
- NDRRMOC SOPG: Nakalatag ang standard operating procedures para sa alert status escalation, koordinasyon, at pagpapalabas ng advisories (NDRRMC/OCD, 2024).
- PAGASA Modernization/IRR: Pinatitibay ang modernong early-warning at hydromet services na pundasyon ng risk-informed decision-making (DOST-PAGASA, 2017).
Buod ng Praktikal na Checklist para sa Pamilya
- Alamin ang lokal na flood risk at warning system.
- Ihanda ang go-bag at family emergency plan.
- Panatilihing malinis ang daluyan ng tubig at i-secure ang bahay.
- Subaybayan ang PAGASA bulletins at LGU advisories.
- Iwasan ang tubig-baha at magsuot ng proteksiyon.
- Uminom lamang ng ligtas na tubig at magpatingin agad kung may sintomas ng leptospirosis.
- Sumunod sa pre-emptive evacuation (PAGASA, n.d.; NDRRMC, 2025; DOH, 2025a).
Mga Sanggunian
Climate Change Commission. (n.d.). Disaster preparedness and first aid handbook. https://climate.gov.ph
Department of Health. (2025a). DOH reminds public: Stay alert against leptospirosis this rainy season. Philippine Information Agency. https://pia.gov.ph
Department of Health. (2025b). DOH warns against self-medicating with doxycycline. Philippine Information Agency. https://pia.gov.ph
Department of the Interior and Local Government. (2012). Compendium of disaster preparedness and response protocols. https://dilg.gov.ph
DOST-PAGASA. (n.d.). Floods. https://bagong.pagasa.dost.gov.ph
DOST-PAGASA. (2017). Implementing rules and regulations of Republic Act No. 10692 (PAGASA Modernization Act of 2015). https://pagasa.dost.gov.ph
National Disaster Risk Reduction and Management Council. (2025). Memorandum No. 137, s. 2025: Minimum preparedness checklist for the LPA and Southwest Monsoon. https://ndrrmc.gov.ph
Office of Civil Defense & NDRRMC. (2024). National Disaster Risk Reduction and Management Operations Center: Standard operating procedures and guidelines. https://ocd.gov.ph
0 comments:
Post a Comment